Katedra Lingwistyki Kulturowej i Socjolingwistyki

Dr hab. Agnieszka Sieradzka-Mruk, prof. UJ

Magisterium (1995): Polszczyzna kazań. Wybrane zagadnienia z teorii tekstu;

Doktorat (2003): Odbiorca jako czynnik kształtujący wypowiedź (na przykładzie kazań dla dzieci);

Habilitacja (2016): Przemiany dyskursu drogi krzyżowej w XX wieku na przykładzie leksyki dotyczącej uczuć;

Główne kierunki zainteresowań naukowych:

lingwistyka tekstu i dyskursu, stylistyka językoznawcza, pragmalingwistyka, genologia lingwistyczna, retoryka, teolingwistyka.

Działalność naukowa:

Agnieszka Sieradzka-Mruk jest autorką dwóch monografii i ponad trzydziestu artykułów oraz współredaktorką monografii zbiorowej. Wystąpiła na dwudziestu kilku konferencjach naukowych, w tym międzynarodowych, m.in. w Belgradzie, Jekaterynburgu i Wilnie.

Brała udział w zespole opracowującym zasady pisowni słownictwa religijnego Komisji Języka Religijnego Rady Języka Polskiego PAN, zatwierdzone następnie przez Radę Języka Polskiego (2004 r.) .

Jako długoletni sekretarz Komisji (obecnie Zespołu) Języka Religijnego RJP PAN współorganizowała trzynaście konferencji naukowych.

Wzięła udział w debacie na temat języka religijnego zorganizowanej przez Komisję Języka Religijnego w ramach Targów Książki Katolickiej.

Od 2008 r. pracowała w zespole opracowującym bibliografię dialektologii polskiej – tom wyróżniony Nagrodą Rektora zespołową I stopnia (2022 r.).

Działalność dydaktyczna i popularnonaukowa:

Prowadzi lub prowadziła wykłady i ćwiczenia z gramatyki opisowej i gramatyki historycznej, historii i kultury języka, lingwistyki kulturowej, języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, opcji Sacrum w języku i kulturze oraz seminaria licencjackie i magisterskie, których tematyka koncentruje się wokół stylistyki, teorii tekstu, pragmatyki i onomastyki.

Jest współautorką programu studiów z przedmiotu lingwistyka kulturowa.

Wypromowała jednego doktora (jako promotor pomocniczy), ośmiu magistrów i dwunastu licencjatów.

Sprawowała opiekę naukową nad stypendystką z czeskiej Pragi przygotowującą rozprawę habilitacyjną w trzech kolejnych programach stypendialnych w latach 2018–19.

Poza Uniwersytetem Jagiellońskim prowadziła wykłady na temat języka kazań i homilii dla księży doktorantów homiletyki Papieskiej Akademii Teologicznej (obecnie UPJPII)

W ramach działalności popularnonaukowej prowadzi poradnię językową przy Komisji (obecnie Zespole) Języka Religijnego Rady Języka Polskiego.

Współorganizowała dyktando z pisowni słownictwa religijnego, które odbyło się w ramach krakowskich Targów Książki Katolickiej.

Wygłosiła także wykłady popularyzatorskie w cyklu Ucz się u mistrzów współorganizowanym przez władze miasta Wieliczki, a także w I LO im. B. Nowodworskiego w Krakowie w Dniu Języka Ojczystego.

Jest autorką ponad 200 haseł w encyklopediach dla gimnazjum i liceum.

Pełnione funkcje:

Jest przewodniczącą grupy roboczej do spraw ortografii Zespołu Języka Religijnego Rady Języka Polskiego PAN.

Pełni także funkcję pełnomocnika dziekana Wydziału Polonistyki do spraw osób niepełnosprawnych.

Członkostwa:

- Komisja Języka Religijnego przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów,

- Zespół Języka Religijnego Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN (przez 20 lat sekretarz tegoż Zespołu od początku jego powstania),

- Polskie Towarzystwo Językoznawcze,

- Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego.

Nagrody, odznaczenia, wyróżnienia:

- Nagroda Rektora za osiągnięcia naukowe indywidualna III stopnia (2004 r.),

- Nagroda Rektora za osiągnięcia naukowe indywidualna III stopnia (2017 r.),

- Nagroda Rektora za osiągnięcia naukowe zespołowa I stopnia (2022 r.),

- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę (2018 r.),

- Medal Komisji Edukacji Narodowej (2020 r.).

Ważniejsze publikacje:

Monografie:

- Odbiorca jako czynnik kształtujący wypowiedź (na przykładzie kazań dla dzieci), Kraków, 2003. 

- „Radość i nadzieja, smutek i trwoga” w nabożeństwie drogi krzyżowej. Wybrane aspekty ewolucji dyskursu religijnego w XX wieku na przykładzie leksyki dotyczącej uczuć, Kraków, 2016.

Współredagowana monografia zbiorowa:

Nabożeństwo chrześcijańskie. Pojęcie – gatunki – język, red. W. Przyczyna i A. Sieradzka-Mruk, Tarnów, 2021.

Wybrane artykuły:

- Zakończenie kazania jako struktura tekstowa o funkcji apelatywnej, „Język Polski” LXXVII, z. 4-5, 1997, s. 287-291.

- Sytuacja komunikacyjna jako czynnik organizujący tekst kaznodziejski, w: Retoryka dziś, red. R. Przybylska i W. Przyczyna, Kraków 2001, s. 313-321. 

- O stereotypowych połączeniach wyrazowych organizujących dialog w kazaniach dla dzieci, „Zeszyty Naukowe UJ. Prace Językoznawcze”, z. 121, 2003, s. 259-269.

- Leksykalne sygnały czasu i miejsca mówienia w kazaniach dla dzieci i dla dorosłych, „Język Polski” LXXXIV, z. 1, 2004, s. 35-39.

- Sposoby rozpoczynania egzemplów we współczesnych kazaniach dla dorosłych i dla dzieci, w: Język religijny dawniej i dziś, red. S. Mikołajczak i ks. T. Węcławski, Poznań, 2004, s. 173-178.

- Tradycja i nowoczesność w języku nabożeństw wielkopostnych, „Język Polski” LXXXIX nr 2, 2009, s. 104-111.  

- Język kaznodziejski jako przykład polszczyzny mówionej (wybrane aspekty), w: Polszczyzna mówiona ogólna i regionalna, red. B. Dunaj i M. Rak, Kraków, 2009, s. 357-364.

- Sposoby identyfikacji kościołów na przykładzie współczesnych kościołów krakowskich, w: Symbolae grammaticae in honorem Boguslai Dunaj, red. R. Przybylska, J. Kąś i K. Sikora, Kraków, 2010, s. 503-510.

- Konstrukcje analityczne we współczesnym polskim stylu liturgicznym, „Język Polski” XCII, z. 3, 2012, s. 194-203.

- Zasada analogii w homiliach kierowanych do odbiorcy dziecięcego, „Stylistyka” XXI, 2012, s. 335-345.

- Zmiany w funkcjonowaniu i częstości występowania wykrzykników (interiekcji) w rozważaniach drogi krzyżowej w ciągu ostatniego stulecia, „Język Polski” XCIV/1, 2014, s. 37-50.

- Innowacje gatunkowe współczesnej drogi krzyżowej, w: Bogactwo współczesnej polszczyzny, red. P. Żmigrodzki i S. Przęczek-Kisielak, Kraków, 2014, s. 309-316.

- Paraphrases of Bible Readings in Sermons for Children, in: The Language of Religion, Past and Present, ed. S. Mikołajczak i M. Rybka, Poznań 2014, s. 103-111.

- Adaptacje gatunkowe w tekstach współczesnej drogi krzyżowej, w: Gatunki mowy i ich ewolucja, t.5, Gatunek a granice, red. D. Ostaszewska i J. Przyklenk, Katowice, 2015, s. 522-531.

- Kategoria superlatywu w dawnych i współczesnych tekstach nabożeństwa drogi krzyżowej, w: Historia języka, dialektologia i onomastyka w nowych kontekstach interpretacyjnych, red. R. Przybylska, M. Rak, A. Kwaśnicka-Janowicz, Kraków, 2018, s. 181-189.

- Jak buduje się tekst współczesnej homilii? Z frazematyki gatunku, w: Język homilii i kazań, pod red. W. Przyczyny i K. Skowronek, Tarnów, 2020, s. 63-73.

- Przemiany nabożeństwa drogi krzyżowej w XX wieku w świetle teorii aktów mowy (wybrane aspekty), „Roczniki Humanistyczne”, 2020, t. 68, z. 6 – 2020, s. 183-198.

- Tytuły tekstów nabożeństwa drogi krzyżowej. Z zagadnień ewolucji gatunku, „Stylistyka”, 2020, t. 29, s. 93-109.

- Nazwy stacji drogi krzyżowej (przemiany struktury i funkcji w XX wieku), „Onomastica” 2020, t. 64, s. 179-192.

- Sytuacja komunikacyjna w dawnych i współczesnych tekstach nabożeństwa drogi krzyżowej, w: Nabożeństwo chrześcijańskie. Pojęcie – gatunki – język, red. W. Przyczyna i A. Sieradzka-Mruk, Tarnów, 2021, s. 241-256.